Kruiden:
De kruidentuin in de heemtuin is nog in ontwikkeling.
We hebben gemerkt dat vooral "robuuste" kruiden, zoals laurier, rozemarijn, thijm en bieslook het goed doen.
Peterselie en selderij zijn al snel een lekker hapje voor slakken
Op 11 mei 2024 zijn nieuwe kruidenplanten in de kruidentuin geplant.
Bernagie (Borago officinalis)
Deze plant heeft in de kuidentuin gestaan, maar is er nu niet meer.Vanwege de geur wordt de plant ook wel Komkommerkruid genoemd.
Het is een eenjarige plant, afkomstig uit zuid-west-Europa. Hij zaait zich gemakkelijk uit. Hij kan daarom op sommige plaatsen (in tuinen, akkers en langs wegen) ieder jaar vanzelf weer terugkomen.
De plant heeft blauwe bloemetjes met donkere meeldraden. De bloemen zijn rijk aan nectar.
De dichtbehaarde blaadjes werden al in de Middeleeuwen gebruikt om samen met munt, bonenkruid, peterselie, knoflook, venkel en rozemarijn salades aan te maken.
De bloemetjes werden ook als decoratie gebruikt. Als kruid past Bernagie bij augurken, komkommer, mixed pickles, mayonaise, koude sauzen en salades.
In Liguria (Italië) gaat Bernagie in het vulsel van ravioli.
Salie (Salvia officinalis)
Salie is een grijsgroene behaarde halfheester met een groot aantal 20 tot 50 cm hoge stengels. Ze behoort tot de lipbloemenfamilie.Ze is oorspronkelijk afkomstig uit de landen in de Balkan en rond de Middellandse Zee. De plant bevat etherische (= vluchtige) olie, looizuren en een bittere stof. Als je een blaadje kneust, ruik je een kruidige geur.Salie is al heel lang als medicinale plant bekend. Salvia komt van het Latijnse salvare dat genezen betekent en officinalis, dat komt van het woord officina: farmacie.De blaadjes worden zowel vers als gedroogd gebruikt. Het kruid is met name bekend uit de Italiaanse keuken.
Tijm (Thymus vulgaris)
Net als veel andere kruiden is tijm afkomstig uit het Middellandse Zeegebied. Men vindt de plant veel in Zuid-Frankrijk, Spanje, Portugal en Italië. Hij is rijk aan etherische olie, thymol, waar de kenmerkende tijmsmaak en ook de geneeskrachtige werking vandaan komt. Tijmolie wordt verwerkt in hoestdrank. Thymol gaat ook in tandpasta, mondwater en zeep, niet alleen omdat het lekker ruikt, maar ook omdat het bacteriënremmend werkt.Tijm bevat nog een tweede stof: carvacrol genoemd. Het is een antiseptisch middel, dat o.a. wordt gebruikt in de parfumindustrie.
Bij het koken vormt tijm een trio met peterselie en laurier in een bouquet garni.
Bronnen: Gids voor geneeskrachtige planten (Reader’s Digest; Kruiden, Jan Kybal).
Rozemarijn (Rosmarinus officinalis)
Al bekend bij ons sinds de 17e eeuw, afkomstig uit landen rond de Middellandse Zee.
Het is een struik. Hij wordt 0.50 – 1.50 m hoog. De bladeren lijken op naalden. Ze zijn leerachtig, smal. In de oksels groeien blauw/paarse lipbloemen.
De zoete, kamferachtige geur wordt veroorzaakt door een hoog gehalte aan etherische olie (tot 2%) en hars.
Rozemarijn wordt toegepast in zeep en bad- en doucheproducten. Voor dit doel wordt rozemarijn gedestilleerd om de etherische olie op te vangen.
Rozemarijn is het symbool voor liefde en trouw. Men gaf takjes mee aan geliefden die op reis gingen, droeg kransen bij bruiloften en plantte struiken op begraafplaatsen.
Rozemarijn is heel goed te gebruiken in tomatensauzen voor de pasta’s, bij vleesgerechten en om gebakken aardappelen een speciale smaak te geven.
Kamille
Echte kamille (matricaria Chamomilla)
Dit is een plant uit de composietenfamilie. Kamille komt overal in Europa voor. In Nederland is hij vooral te vinden op akkers, langs wegen en in ruige gebieden, vooral op kleigrond. Echte kamille is eenjarig, de plant bloeit vanaf mei tot augustus.
De botanische naam Matricaria is afgeleid van de Latijnse woorden "mater" (= moeder) en "caria" (= zorg).
In Chamomilla zitten de woorden "chamai" (= goud) en "millon" (= appel). Dit laatste verwijst naar de geur van de bladeren. In Spanje wordt Echte Kamille gebruikt bij de bereiding van sherry, die bekend staat als "Manzanilla" (kleine appel). Alleen deze kamille-soort staat op het ogenblik in de heemtuin.
Roomse kamille
Dit is een winterharde, altijd groene, meeerjarige plant. Hij komt zelden voor in het wild.
Schijfkamille
Deze onderscheidt zich van kamille, doordat de witte stralenkrans ontbreekt.
Moederkruid(Tanacetum Parthenium)
Moederkruid lijkt op kamille. Kamille heeft een fijner verdeeld blad. De bladeren van moederkruid zijn geveerd en geelgroen van kleur.
Het hart van het bloemhoofdje is bij Moederkruid vlak, bij Kamille konisch van vorm. bij Kamille zijn de bloemblaadjes ook meer naar beneden gericht.
De geur van Moederkruid is kamferachtig, die van Kamille zoet en hooiachtig.
De naam Moederkruid dankt het kruid mogelijk aan een oud gebruik om er weeën of menstruatie mee op te wekken.
Moederkruid werd vaak in kruidentuinen gekweekt en is van daar uit verwilderd. het kruid is nu algemeen en vooral te vinden op stikstofrijke gronden in de buurt van bebouwing.
(bron: Wikipedia)